دو طرح پیشران شرکت صنایع فولاد کردستان نه تنها منجر به تکمیل زنجیره ارزش فولاد در استان غنی کردستان خواهد شد بلکه می‌تواند با کاهش هزینه‌های توسعه زیرساختی در کل استان، الگویی موفق در میان مجتمع‌های صنعتی ایران در انجام مسئولیت‌های اجتماعی و توجه به افزایش کیفیت زندگی مردم پیرامون طرح‌های صنعتی باشد.

به گزارش فولادخبر به نقل از روابط عمومی شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات، توجه به توسعه متوازن صنایع و بهبود سطح معیشت به خصوص در مناطق کمتر برخوردار، یکی از مسائل مورد توجه دولت سیزدهم بوده است که در نهایت به تصویب ۴۸ طرح پیشران اقتصادی در پی پیگیری‌های مصرانه از سوی رئیس جمهور شهید انجامید. در میان این طرح‌ها، بررسی دو پروژه یک میلیون تنی کارخانه فولادسازی و نورد پیوسته ورق گرم فولادی قروه در کنار کارخانه تولید آهن اسفنجی به ظرفیت ۱.۶ میلیون تن، جزو طرح‌هایی است که ضمن محرومیت‌زدایی از استان کردستان، نه تنها می‌تواند به تکمیل زنجیره ارزش فولاد در استان غنی کردستان بینجامد بلکه می‌تواند با کاهش هزینه‌های توسعه زیرساختی در کل استان، الگویی موفق در میان مجتمع‌های صنعتی ایران در انجام مسئولیت‌های اجتماعی و توجه به افزایش کیفیت زندگی مردم پیرامون طرح‌های صنعتی باشد.

شرکتی هم‌سو با منافع محلی و ملی

توجه به مزیت نسبی در توسعه و گسترش صنایع، یکی از عمده‌ترین مسائلی است که باید در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی و قانون‌گذاری‌های کلان نه فقط در ایران بلکه در همه کشورها مورد توجه قرار گیرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد در تمامی کشورهای جهان که در سال‌ها و دهه‌های اخیر توانستند بر سرعت توسعه خود بیفزایند، بر این مهم تاکید شده است. مزیت نسبی به معنای توانایی تولید یک کالا یا خدمت با هزینه تمام شده کمتر نسبت به سایر رقبا و همچنین دستیابی به قیمت پایین‌تر، از جمله مسائلی است که در انتخاب و اقتصادسنجی طرح‌های اقتصادی مورد توجه کارشناسان است. اهمیت مزیت داشتن برای اجرای یک طرح اقتصادی و نقش آن در شکوفایی اقتصاد را می‌توان با بررسی سابقه توسعه اقتصادی کشورها به خصوص پس از جنگ جهانی دوم به وضوح ثابت کرد.

در ایران نیز اگرچه سعی شد بر اساس موارد گفته شده به رشد و توسعه صنایع اهمیت ویژه‌ای داده شود اما با این حال وجود برخی موانع در عرصه سیاست‌گذاری اقتصادی مانع از آن شده است تا توسعه و رشد صنایع به شکلی متوازن و بر اساس استعدادهای طبیعی مناطق مختلف ایران مورد توجه قرار گیرد. تا اینکه با شروع تحریم‌های ظالمانه آمریکا علیه اقتصاد ایران پس از خروج یک طرفه این کشور از برجام و فاصله گرفتن از اقتصاد نفتی به نفع سایر صنایع تمام شد و سیاست‌گذاران سعی کردند توسعه را از مرکز به نواحی دیگر ایران به خصوص مناطق محروم گسترش دهند. به همین منظور پروژه طرح‌های پیشران اقتصادی دولت سیزدهم ضمن توجه به مزیت نسبی، مناطق محروم را در اولویت قرار داد تا با اشتغال‌زایی در این مناطق، هم امکان رشد و شکوفایی اقتصادی فراهم شود و هم در زمانه سخت تحریم‌ها ضمن افزایش درآمد ملی با اتکا به توانمندی‌های داخلی مناطق کمتر برخوردار اقتصاد ایران نیز از رشدی که حق آن‌هاست، برخوردار شوند. یکی از مصادیق چنین نگاهی را می‌توان در پیشرفت‌های اخیر صنعت فولاد کردستان دید.

زنجیره فولاد، مزیت کردستان

پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم و توجه ویژه رئیس جمهور شهید به توسعه متوازن اقتصادی در کشور و با توجه به استعدادهای موجود در استان کردستان، دو طرح پیشران اقتصادی در حوزه فولاد مورد توجه دولت قرار گرفت. به گفته کارشناسان، این دو طرح در صورت تحقق و اجرایی شدن می‌تواند نقش مهمی در توسعه اقتصادی استان کردستان و منطقه غرب کشور بازی کند. پروژه‌های تعریف شده در شرکت صنایع فولاد کردستان با سرمایه گذاری و سهام‌داری ۴۴ درصدی ایمیدرو و ۵۶ درصدی شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات و زیرمجموعه‌های آن یعنی تجلی توسعه معادن و فلزات و توسعه صنعتی و معدنی صبانور در حال انجام است.

به گفته کارشناسان، همین همکاری سبب شده است تا به رغم عمر کوتاه ساخت این دو پروژه که تکمیل‌کننده زنجیره ارزش فولاد در استان کردستان هستند، پیشرفت خوبی را شاهد باشیم. با توجه به اینکه دو پروژه از ۴۸ پروژه پیشران اقتصادی کشور در دولت سیزدهم در اختیار شرکت صنایع فولاد کردستان است، انتظار می‌رود با به ثمر نشستن طرح‌های آن گام مهمی در اشتغال‌زایی در منطقه غرب استان کردستان برداشته شود.

بررسی‌های کارشناسی حاکی از آن است که این دو پروژه مجموعا به طور مستقیم یک هزار و ۷۰۰ شغل در دو شهر بیجار و قروه ایجاد کنند؛ البته طبق برآوردها اگر بخواهیم اشتغال‌زایی غیرمستقیم را هم در نظر بگیریم، باید در زمان بهره‌برداری در انتظار افزایش ۱۷ هزار نفری اشتغال غیرمستقیم باشیم و بنا بر پیش‌بینی‌های انجام شده، تکمیل زنجیره ارزش فولاد در استان کردستان می‌تواند نقش مهمی در محرومیت‌زدایی این استان ایفا کند.

تکه‌هایی مهم از پازل اقتصادی کردستان

آمار و اطلاعات ارائه شده از پروژه‌های در دست ساخت شرکت صنایع فولاد کردستان نشان می‌دهد با تکمیل کارخانه آهن اسفنجی بیجار که به روش احیای مستقیم انجام می‌گیرد، نهایتا به میزان ۱.۶ میلیون تن به تولید آهن اسفنجی کشور افزوده خواهد شد. این پروژه که در زمینی به مساحت ۳۰ هکتار در ابتدای جاده بیجار به زنجان در حال اجراست، تاکنون بیش از ۳۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است و پیش‌بینی می‌شود عملیات ساخت آن در سال آینده به اتمام برسد.

کارخانه فولادسازی و نورد پیوسته ورق گرم فولادی قروه نیز با ظرفیت یک میلیون تن در سال به روش «csp»، در زمینی به مساحت ۹۰ هکتار در ابتدای جاده قروه به سنندج در حال اجراست و پس از تکمیل خواهد توانست ورق‌های عریض و نازک فولادی که گستره وسیعی از فعالیت‌های صنعتی را شامل می‌شود، تولید کند.

در حال حاضر تمامی زیرساخت‌های مورد نیاز دو پروژه مانند آب، برق و گاز مورد نیاز در زمان ساخت و همچنین در زمان بهره‌برداری تامین و در حال اجرا هستند.

با تکمیل آن در کنار پروژه مگامدول آهن اسفنجی در شهر بیجار، ضمن تکمیل زنجیره ارزش فولاد در استان خواهد توانست هزینه‌های حمل فولاد به ویژه ورق‌های عریض را از سایر استان‌ها به استان‌های غربی کشور به خصوص کردستان کاهش دهد و هزینه طرح‌های توسعه‌ای را برای مناطق مذکور به حداقل برساند اما نکته‌ای که می‌تواند در جهت ایجاد مزیت صادراتی به نفع فولاد قروه باشد، این است که این کارخانه در نزدیکی خط آهن همدان به سنندج که به تازگی افتتاح شد، قرار گرفته و قرار است با تخصیص یک خط آنتن (مسیر رفت و برگشت یک خطی) به شبکه اصلی خط آهن ایران متصل شود که در نهایت هزینه‌های حمل‌ونقل را به صورت محسوسی کاهش می‌دهد. چنین امری حتی می‌تواند سبب افزایش مزیت‌های صادراتی آن پس از تامین نیازهای داخلی شود. از این رو اصلا بعید نیست که در پایان عملیات ساخت‌وساز این پروژه‌ها، شاهد افزایش درآمد ارزی کشور و همچنین استان کردستان باشیم.

گفتنی است هم‌اکنون فعالیت‌های مجتمع فولاد کردستان حکایت از آن دارد که این دو پروژه بزرگ صنعتی هنوز به مرحله تولید نرسیده اما توانسته است در تعمیر مدارس منطقه، تعمیر چاه‌های آب و احداث راه‌های روستایی، خدماتی ارزنده به مردم این استان به خصوص در شهرهای قروه و بیجار ارائه دهد و از این طریق الگویی موفق را پیش چشم فعالان بخش صنعت در زمینه انجام مسئولیت‌های اجتماعی به نمایش بگذارد.